Het Boek van Antonio Labacco behoort tot de architectuur met dertig aangetekende koperplaatjes die Romeinse antieke en renaissancerijke architectuur illustreren.



Elegitur presenteert wereldwijd exclusief: Boek van Antonio Labacco over de architectuur, waarin enkele opmerkelijke oudheden van Rome worden afgebeeld.Auteur: Antonio Labacco (ca. 1495 – na 1567).Snijder en drukker van de editie: Girolamo Porro.Druklocatie: Venetië.Data: 1586 (MDLXXXVI).Formaat: In-folio.Techniek: 30 platen gegraveerd in koper (calcografie).De taal van de renaissance, volkstaal Italiaans.Eerste editie: Rome, 1558.Vervolgeditie: 1568, 1586, 1606, en verschillende gedeeltelijke herdrukken tussen de 17e en 18e eeuw.Fysieke en typografische beschrijving:Het werk opent met een architectonisch, allegorisch en plechtig frontispice, gevolgd door de door Labacco ontworpen en eerst door Niccolò Beatrizet geëtste plaatjes, later overgenomen door Girolamo Porro voor deze Venetiaanse editie. Het boek bevat geen uitgebreide tekst, maar een reeks afbeeldingen en plattegronden die een geïllustreerd traktaat vormen over architectuur en oude archeologie, gericht op de monumenten van Rome.Inhoud30 tafels met plattegronden, opstanden en doorsneden van de belangrijkste Romeinse oudheden, waaronder:• Il Pantheon,Il Teatro di MarcelloHet ColosseumIl Tempio di Giove TonanteHet Tempel van Venus en RomeLe Terme di Diocleziano• L’Arco di Costantino• Het mausoleum van Hadrianus,Il Campidoglio• En vooral de eerste gegraveerde representaties van de 'nieuwe' Basiliek van San Pietro, ontworpen door Antonio da Sangallo en Michelangelo.Doelstelling: het documenteren van de 'noemenswaardige oudheden van Rome', dat wil zeggen de oude en moderne structuren die de basis vormden van de renaissance-architectuurskennis.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.II. De auteur: Antonio LabaccoAntonio Labacco was een Romeinse architect, tekenaar en graveur, leerling en medewerker van Antonio da Sangallo il Giovane, wiens systematische en Vitruviaanse benadering van de architectuur hij deelde.Rond 1495 ontstond hij in de technische omgeving van de fabrieken van de Fabbrica di San Pietro, waar hij de wetenschap van de meting en de toegepaste meetkunde aan monumentale bouwkunde leerde.In de loop van zijn carrière ontwikkelde Labacco een buitengewone vaardigheid in technisch tekenen, zodanig dat hij een van de eerste auteurs werd die het boek over architectuur niet alleen zag als een theoretische tekst (zoals Vitruvius of Alberti), maar als een atlas van figuren, een praktische en didactische tool voor de kennis en reproductie van de oudheid.Het boek dat tot de architectuur behoort, werd ontworpen als een visueel overdracht van kennis, een repertoire van voorbeelden om te bestuderen en na te bootsen, maar ook als een manifest van de renaissanceprecisie. Zijn tekeningen getuigen van de wens om, met een bijna 'wetenschappelijke' methode, de grootsheid van de klassieke architectuur van Rome te herstellen.Labacco vertegenwoordigt de overgang tussen de figuur van de bouwmeester en die van de moderne architect die zich bewust is van de theorie. Hij is tijdgenoot van Serlio en Vignola, maar zijn werk onderscheidt zich door de afwezigheid van retoriek: alles is maat, berekening, reliëf, geometrische harmonie.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.III. De drukker en graveur: Girolamo PorroGirolamo Porro (Padova, actief in Venetië tussen 1566 en 1604) was een van de meest verfijnde graveurs van de zestiende eeuw in Veneto. Opgeleid in de traditie van perspectief- en topografisch tekenen, werd zijn Venetië werkplaats een centrum van uitmuntendheid voor het reproduceren van architectonische werken, kaarten en kunstboeken.Zijn herdruk van het Libro d’Antonio Labacco (1586) was geen eenvoudige reproductie, maar een daad van artistieke en technische waardering: Porro bracht de originele tekeningen over op een ets van hogere kwaliteit, waardoor de duidelijkheid van de lijnen, de ruimtelijke diepte en de architectonische reliëf van de figuren werden versterkt.De editie omvat 30 platen, waarvan sommige rechtstreeks afgeleid zijn van de koperplaten van Beatrizet, andere opnieuw gemaakt of toegevoegd. Venetië was in die tijd het grootste uitgeverscentrum van Europa, en deze publicatie markeert de internationale verspreiding van het werk van Labacco, dat van een Romeins tractaat verandert in een brugboek tussen de antiquarische cultuur van Rome en de Palladiaanse architectuur van Venetië.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.IV. Historische en culturele contextWe bevinden ons in het midden van de volledig rijpe renaissance, tussen het Rome van Paolo III Farnese en Venetië tijdens de Contrareformatie.Het Boek van Antonio Labacco ontstaat in een tijd waarin de herontdekking van het oude niet alleen een geleerd feit was, maar ook een morele en politieke missie: het heropbouwen van de grootheid van Rome betekende het teruggeven van de maat van de verloren perfectie aan het heden.Na Vitruvio (herontdekt in de vijftiende eeuw) en de traktaten van Alberti en Serlio, vertegenwoordigt de werken van Labacco een nieuw paradigma in de architectonische kennis: niet langer de literaire commentaar op het oude, maar de grafische reconstructie ervan.Het is een boek dat niet gelezen wordt, maar wordt aanschouwd en gemeten: elke plaat is een daad van devotie aan de geometrie en de harmonie van het klassieke universum.Het Boek ontstaat ook binnen de Fabbrica di San Pietro, een ware laboratorium van de renaissancearchitectuur.Labacco werkte als medewerker van Antonio da Sangallo de Jongere, en de tekeningen met betrekking tot de nieuwe Basiliek van San Pietro zijn de eerste gedrukte getuigenissen van de grote bouwonderneming in Vaticaanstad, nog vóór de gravures van Lafrery en de ontwerpen van Michelangelo.In deze context is de werken van Labacco niet alleen een archeologisch repertoire, maar ook een manifest van de nieuwe Romeinse architectonische taal: het oude als fundament van innovatie, maat als principe van het denken.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.VII. Betekenis en functie van het werkHet Boek van Antonio Labacco over de architectuur is een van de hoogste voorbeelden van een geïllustreerde verhandeling uit de Renaissance, een werk dat wetenschap, kunst en filosofie verenigt in één visie.In tegenstelling tot de tekstuele traktaten van Leon Battista Alberti of Sebastiano Serlio, is het boek van Labacco volledig gebaseerd op beeld: de tekening wordt woord, de lijn wordt taal.Labacco beschrijft het oude niet; hij reconstrueert het met de precisie van een architect en de devotie van een priester.Elke tafel is een daad van geloof in de maat, de geometrie en de rationaliteit van het universum.Zijn doel is niet louter antiquarisch: het is didactisch, opbouwend en moreel.Het tonen van de orde van de tempels, de perfectie van de theaters, de symmetrie van de koepels betekende onderwijzen hoe architectuur een vorm van wijsheid was, een weerspiegeling van de goddelijke geest in de materie.Het werk van Labacco toont dus de transformatie van de tekening in gedachte.Het beperkt zich niet tot het registreren van de vorm, maar vertaalt het naar een universeel beginsel.Door dit te doen, anticipeert hij op de moderne opvatting van reliëf als wetenschappelijk instrument en architectuur als een autonome taal.Het boek wordt zo een ‘visuele samenvatting’ van het oude en een mijlpaal in de geschiedenis van architectonische representatie.Het is de brug tussen de empirische kennis van de middeleeuwse bouwers en het theoretisch bewustzijn van de moderne.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.VIII. Impact op het tijdperk en het architectonisch denkenHet succes van het boek was opmerkelijk.De eerste editie van 1558 circuleerde onder de architecten en humanisten van Rome, en werd snel een instrument voor professionele vorming.Met de uitgave van Girolamo Porro in Venetië (1586) bereikte het werk heel Europa: het kwam in de bibliotheken van Palladio, Vignola, Scamozzi en de Franse meesters.Zijn tekeningen werden bestudeerd en gekopieerd, en dienden als modellen voor de bouwprojecten van de late zestiende en zeventiende eeuw.In de academische wereld van de architectuur vertegenwoordigde Labacco de eerste organische poging om de Romeinse oudheid te catalogiseren en meetbaar te maken.Zijn aanpak beïnvloedde:• Palladio, in de methode van de proportionele analyse van de tempels en in de strengheid van de plattegronden van de Vier boeken over architectuur (1570);• Vignola, in het systematisch gebruik van de orden en in de opvatting van architectuur als een modulaire wetenschap.• Scamozzi, in zijn idee van architectuur als universele wetenschap, afgeleid van een visueel corpus van het oude.Maar de diepste erfenis was cultureel.Het boek van Antonio Labacco droeg bij aan het vormen van een nieuw idee van Rome: niet langer een stad van ruïnes, maar een stad van ideeën.Zijn inscripties stelden het keizerlijke Rome in staat te overleven in de geest van Europese architecten, en werden een model voor het Parijs van Perrault, het Londen van Wren, het juvarrianistische Torino en het neoclassicistische Rome van Piranesi.Piranesi zelf erkende in de achttiende eeuw Labacco als een voorloper van zijn grafische taal: het idee van het reliëf als denkvorm, en van de graveerkunst als autonome creatie.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.IX. Filosofische en symbolische reflectieHet steenatlas van Antonio Labacco is niet alleen een atlas van steen; het is een verhandeling over de harmonie van de wereld.Achter de geometrische precisie van de tekeningen schuilt een metafysische visie: de overtuiging dat het universum is opgebouwd volgens perfecte verhoudingen, en dat de architect, door deze te reproduceren, deelneemt aan de scheppende daad van het goddelijke.Elke tempel, elk theater, elke boog afgebeeld door Labacco is een figuur van de kosmische intelligentie.De rechte lijn vertegenwoordigt de wet; de cirkel, de eeuwigheid; de koepel, de hemel.Zijn boek is dus een speculum mundi, een spiegel van de universele orde.In de renaissance had dit een morele betekenis: schoonheid was maatstaf, en de maatstaf was deugd.De architectuur was niet de kunst van het bouwen, maar de discipline van de ziel.Labacco, leerling van Sangallo en tijdgenoot van Michelangelo, neemt volledig deel aan deze geest.Zijn grafische strengheid is een daad van geloof in de rede, maar ook een poëtisch gebaar.In het ontwerp van oude stenen zoekt hij de blijvende aard van het idee, de stilte van de voorbijgaande tijd, de eeuwige stem van de vorm.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.X. Erfgoed en hedendaagse relevantieVijf eeuwen later behoudt het boek van Antonio Labacco zijn kracht ongewijzigd.In het tijdperk van digitalisering en virtuele representatie herinneren onze tekeningen ons eraan dat tekenen geïncarneerde kennis is, dat elke met de hand getrokken lijn een daad van interpretatie en liefde voor het materiaal is.Voor hedendaagse architecten blijft Labacco een voorbeeld van precisie, methode en contemplatie: zijn manier van kijken naar het oude niet als verleden, maar als model van orde.Voor kunst- en cultuurhistorici is het boek een document van de geboorte van het moderne archeologische bewustzijn, het eerste systematische bewijs van de opkomst van de reliefkunde als wetenschap.En vooral, voor de moderne mens spreekt dit werk over de behoefte aan permanentie, die spanning naar harmonie die door elk tijdperk loopt.In haar gegraveerde stilte blijft Rome bestaan als een eeuwig idee: de stad van herinnering en maat, waar architectuur de taal van de ziel wordt.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.Algemene conclusieHet Boek van Antonio Labacco over architectuur is meer dan een boek: het is een kathedraal van papier.In dat geval wordt de steen een teken, en het teken wordt een gedachte.De dertig tafels die ze vormen, zijn als hoofdstukken van een seculier evangelie van harmonie, waarin menselijke kennis zich verheft tot bijna het goddelijke te raken.Een werk van een stille en precieze architect, door graveurs en drukkerijen toegewijd aan de kunst van het teken doorgegeven, vertegenwoordigt de perfecte synthese van de Renaissance: geloof in de rede, verering van de vorm, liefde voor het geheugen.In het tijdperk waarin kennis de neiging heeft te vervagen, spreekt dit volume — gegraveerd in koper en gedrukt op papier — ons nog steeds met een vaste en heldere stem.Dat de maat vrijheid is.dat schoonheid orde isEn in de architectuur van het oude weerspiegelt zich eeuwig het gezicht van de mens.Er is geen tekst om te vertalen, aangezien de invoer slechts een symbool is.Collatie en staat van conservering:30 genummerde tafels, uitstekende staat van behoud, met enkele lichte schade en andere meer significante, maar over het algemeen zeldzaam exemplaar, een echt museumstuk.Verzendvoorwaarden: Het boek wordt zorgvuldig verpakt om het optimaal te beschermen tegen transportschade. De verzending is snel en verzekerd, binnen 24 werkuren binnen de EU en binnen 72 werkuren buiten de EU. Houd er rekening mee dat voor landen buiten de EU eventuele douanekosten en -heffingen voor rekening van de koper zijn.


Hét online veilinghuis voor jou!

Catawiki is het meest bezochte online platform in Europa voor bijzondere objecten geselecteerd door experts, en biedt wekelijks meer dan 65.000 objecten aan voor de veiling. Het is onze missie om onze klanten een spannende en probleemloze ervaring te bieden bij het kopen en verkopen van bijzondere, moeilijk te vinden objecten.


Waarom Catawiki?

Lage veilingkosten

Al onze objecten zijn gecontroleerd door onze 240+ experts

24/7 meebieden in onze app

Biedingen zijn alleen geldig via de website van Catawiki.